[ NHỮNG ĐIỀU CẦN HIỂU RÕ VỀ UPTODATE ]
Nguồn:
- Tài khoản y học bản quyền 1997
- Phan Quang Khải, Phạm Trần Thu Trang, Phạm Phương Hạnh. Cẩm nang thực hành y học chứng cứ, nhà xuất bản y học, (2020) ;2/14:42-43.
[ Cứu vớt sự chán chường của một ngày mưa khi mà thời tiết thật biết chiều lòng và não người, nhìn ra ngoài trời tối đen như mực - đen như cái tiền đồ của chị Dậu với anh Chí vậy
Tôi quyết định nhâm nhi tách cà phê và đọc cái gì đó mang tính thường thức 1 tí... Đó chính là cuốn sách này và bài viết này. Sách đặt mua từ hồi đợt dịch đầu tiên vừa mới xuất hiện ở Việt Nam mà mới đọc được có mấy trang]
1. Uptodate không phải là dữ liệu dùng trong hướng dẫn thực hành lâm sàng?
• Uptodate không phải là hướng dẫn thực hành lâm sàng, bởi vì:
◦ So với các hướng dẫn thực hành lâm sàng (Guideline) từ các hiệp hội chuyên ngành trên thế giới, Việt Nam thì các bài viết trên Uptodate chỉ là thông tin tổng hợp theo chủ đề, không phải là bài systematic review.
◦ Vì qui trình biên soạn nội dung của uptodate được tổng hợp từ nhiều nghiên cứu khác nhau, được bình duyệt lại bởi một đội ngũ chuyên gia trong lĩnh vực đó. Tuy nhiên các tiêu chí để lựa chọn các nghiên cứu, thử nghiệm lâm sàng không được đề cập, và không có biết rõ quy trình lựa chọn tài liệu đưa vào bài viết của tác giả.
• Vì vậy, nếu xét trên góc độ bằng chứng thì cái bài viết của Uptodate mang quan điểm của chuyên gia, mức độ chứng cứ thấp nhất.
2. Uptodate không phải dữ liệu dùng để trích dẫn?
• Vì toàn bộ các thông tin trên Uptodate được biên soạn lại dưới ý kiến của chuyên gia, không đến từ các cơ sở dữ liệu gốc của nghiên cứu. Vì vậy, không nên trích dẫn từ Uptodate mà chỉ nên trích dẫn từ nghiên cứu gốc mà bài viết sử dụng trong quá trình được biên soạn.
• Nếu trích dẫn tài liệu từ Uptodate, thì nên trích dẫn các ý kiến của tác giả khi nội dung đó được bắt đầu bằng các cấu trúc We, We recommend
3. Nếu không phải là hướng dẫn thực hành lâm sàng, vậy có nên dùng Uptodate không?
• Uptodate tổng hợp thông tin theo chủ đề vì vậy, khi cần tra cứu nhanh về một vấn đề nào đó mà mình chưa có nhiều thông tin về lĩnh vực đó thì Uptodate sẽ giải quyết được vấn đề này.
• Bởi vì các nhà thực hành lâm sàng thường bận rộn nên các nguồn thông tin tổng hợp có chất lượng là ưu tiên tra cứu khi chưa có nhiều thời gian.
• Những ưu điểm này phù hợp với sinh viên khi đi thực hành lâm sàng: Sinh viên chưa có nhiều kiến thức, kinh nghiệm về môn lâm sàng sắp đi, so với nội dung trong giáo trình bài giảng thì tốc độ cập nhật của Uptodate thường nhanh hơn, so với các nguồn thông tin tương tự khác miễn phí như Medscape thì Uptodate có nhiều ưu điểm hơn (Giao diện dễ sử dụng hơn, nội dung được bình duyệt, thể hiện các mức độ chứng cứ rõ ràng hơn)
4. Có nguồn cơ sở dữ liệu nào khác khắc phục được các yếu điểm của Uptodate?
• Trong các cơ sở dữ liệu tổng hợp tương tự như Uptodate hiện có: Medscape, Uptodate, DynaMed, BMJ best practice, ClinicalKey, … mỗi cơ sở dữ liệu có một ưu nhược điểm riêng. Việc hiểu rõ được đặc tính của các cơ sở dữ liệu này sẽ giúp cho việc tra cứu y văn được tối ưu nhất.
